το διαζυγιο του καθολικισμού από την εκκλησία και o γάμος του με το κράτος.

Μια αναδρομή στον 4ο αιώνα στους παράλληλους βίους, αλλά και τις αποκλίνουσες διαδρομές του Αθανάσιου Αλεξανδρείας και του Μαρκέλλου Αγκύρας.

 Οι βλέψεις του Αθανασίου στο σύστημα εξουσίας της Νέας Ρώμης τους κατέστησαν αντιπάλους.

Ο  Μαρκέλλος διέσωσε το αρχαιότερο σύμβολο(κανόνα) της πίστεως (της Ρώμης),στη σύνοδο της Αγκύρας στην οποία προήδρευε το 314. Ηταν μονοθειστής και πίστευε ότι ο Ιησούς ήταν η ενσάρκωση του Ενός Θεού.

Ο Αθανάσιος αντίθετα, δίδασκε ότι ο θεός είναι τριάδα, δεν είναι ένα πρόσωπο ή μία ουσία αλλά τρία πρόσωπα με ουσίες όμοιες κατά πάντα.

Η ιστορική εξέλιξη του Δόγματος της Αγίας Τριάδας -11

Να σημειώσουμε ότι αρχικά σαν τόπος διεξαγωγής της συνόδου είχε οριστεί η Αγκυρα όπου επίσκοπος ήταν ο Μαρκέλλος.  

Ωστόσο οι αρειανοί είδαν την πόλη σαν εχθρικό προς αυτούς έδαφος, γιατί εκεί η κρατούσα μερίδα ήταν η αποστολική (μονοθειστική) και η προσέλευσή τους κινδύνευε με ματαίωση. Ειναι σημαντικό οτι οι μονοθειστές-μονταλιστές, (εν αντιθέσει με τις υπόλοιπες ομάδες) δεν είχαν δώσει δείγματα συνδιαλλαγής με την κοσμική εξουσία. Ετσι ο Κωνσταντίνος μετέβαλλε τον τόπο της συνάντησης και ορίστηκε η σύνοδος να γίνει στη Νίκαια.

Παρ ότι η μεγάλη πλειοψηφία των επισκόπων στη σύνοδο δεν κατανοούσε την τριαδική αντίληψη του Θεού, η αποφασιστικότητα και η δύναμη του αυτοκράτορα - που υποστηριζόταν από τους Αλεξανδρινούς (που είχαν επηρεαστεί από το Νεοπλατωνισμό) και τους επισκόπους της Δύσης, επικράτησε μετά από μήνες συζητήσεων. Αρχικά ο Ευσέβιος Καισαρείας που είχε την αυτοκρατορική εύνοια παρουσίασε στη σύνοδο την ομολογία πίστης της ομάδας του, αλλά  δεν έγινε αποδεκτή.